Zespół chorej zatoki (SSS) u psów

Zespół chorej zatoki jest grupą zaburzeń rytmu serca wynikających z niewydolności węzła przedsionkowo-zatokowego. Węzeł zatokowy jest odpowiedzialny za inicjowanie normalnego bicia serca i ustalanie prawidłowego tętna. U psów z SSS w węźle zatokowym występują przerwy prowadzące do zbyt wolnej pracy serca. Czasami na ratunek przyjdzie impuls elektryczny pochodzący z innej części serca, szczególnie jeśli zatrzymało się ono na kilka sekund.

W większości przypadków węzeł zatokowy w końcu powróci do swojej pracy. Wtedy wystąpią okresy normalnego tętna - 60–100 uderzeń na minutę, a u innych psów z SSS będzie stała bradykardia - zbyt wolne tętno), nawet przy wysiłku fizycznym lub podekscytowaniu tętno pozostaje na poziomie mniejszym niż 40 uderzeń na minutę. 

Dokładna przyczyna nieprawidłowego funkcjonowania węzła zatokowego nie jest znana. Chociaż choroba może dotyczyć każdej rasy psów, podejrzewane jest podłoże genetyczne, ponieważ SSS atakuje przede wszystkim sznaucery miniaturowe, jamniki, cocker spaniele, west highland white teriery i mopsy. Szczególnie predysponowane są samice w średnim i starszym wieku. Sposób dziedziczenia jest nieznany i nie są dostępne żadne badania genetyczne. Niemniej jednak pojawienie się SSS u psa hodowlanego powinno zdecydowanie zniechęcać do przyszłej hodowli.

U psa z SSS objawy pojawiają się z powodu niższej częstości akcji serca. Do najczęstszych objawów należą: osłabienie, letarg, nietolerancja wysiłkowa, omdlenia. U niektórych psów z ciężkim, długotrwałym SSS mogą rozwinąć się objawy zastoinowej niewydolności serca. 

Czasami odróżnienie epizodu omdlenia od napadu padaczkowego może być trudne . Najbardziej pomocne może być nagranie takiego zdarzenia w domu i udostępnienie go lekarzowi weterynarii przeprowadzającemu badanie. 

Można podejrzewać SSS na podstawie predyspozycji rasowych, historii choroby i dokładnego badania fizykalnego. Osłuchiwanie często ujawnia niższe niż normalnie tętno, które nie zmienia się np. po wysiłku fizycznym. Inne badania, które mogą być zalecane, obejmują: 

• EKG — w celu wykrycia nieprawidłowości charakterystycznych dla zmian SSS.
• Badanie krwi — aby wykluczyć podstawowy problem metaboliczny. Nieprawidłowości w poziomie wapnia lub potasu we krwi mogą imitować zmiany SSS.
• Holter — 24-godzinny zapis EKG. Sprzęt do badania znajduje się w kamizelce, którą pies nosi w domu. Może to być konieczne w celu ustalenia, czy pies cierpi na SSS, zwłaszcza jeśli w czasie badania fizykalnego tętno jest prawidłowe.
• Test reakcji na atropinę — atropina jest lekiem, który zwykle powoduje przyspieszenie akcji serca. Po podaniu atropiny psu z SSS bardzo niskie tętno pozostaje niezmienione.
• USG serca — w celu wykrycia zmian w wyglądzie zastawek serca i wielkości jam serca, które mogą wystąpić w następstwie przewlekłego SSS.

W przypadku psów z SSS celem terapeutycznym jest utrzymanie prawidłowego tętna i przywrócenie dobrej jakości życia. Jeśli SSS zostanie wykryty dość wcześnie podczas corocznego badania fizykalnego, a pies nie będzie miał żadnych objawów, na razie nie będzie konieczne żadne leczenie poza dokładnym monitorowaniem. 

W przypadku psów, u których występują objawy, można rozważyć dwie formy terapii:

• Leki wagolityczne — w celu utrzymania prawidłowego tętna.
• Wszczepienie rozrusznika serca — to leczenie z wyboru dla większości psów z objawami wywołanymi przez SSS. Prawidłowo umieszczony i monitorowany rozrusznik serca jest w stanie przywrócić normalną jakość życia przez wiele lat.